Co to są prawa dziecka?
Władza rodzicielska rozciąga się nad dzieckiem do ukończenia przez nie 18 roku życia. Jednakże nie jest to władza niczym nieograniczona dlatego należy pamiętać o przysługujących każdemu dziecku prawach.
Zgodnie z prawem władza rodzicielska pozwala rodzicom na kierowanie wychowywaniem dziecka. Przede wszystkim nakłada na nich wiele obowiązków. Rodzice muszą dbać o zdrowie, bezpieczeństwo, właściwe wychowanie oraz chronić swoje dziecko przed niekorzystnym wpływem otoczenia. Kolejne obowiązki jakie spoczywają na rodzicach to utrzymanie dziecka, zapewnienie środków materialnych na jego wychowanie i rozwój. W związku z tym również zapewnienie regularnego uczęszczania dziecka do szkoły oraz odpowiednich warunków do przygotowania się do zajęć.
Do najważniejszych praw dziecka w domu możemy zaliczyć:
-
prawo do życia i rozwoju – co oznacza, że nikogo nie wolno pozbawić życia, a dorośli muszą stworzyć dziecku warunki do prawidłowego rozwoju,
-
prawo do życia bez przemocy i poniżania – bicie, znęcanie, okrutne i poniżające traktowanie dziecka są niedopuszczalne i karalne,
-
prawo do wychowania w rodzinie – nikomu nie wolno zabrać dziecka od rodziców, chyba że robią mu krzywdę lub je zaniedbują; gdyby zdarzyło się, że rodzice rozstaną się, dziecko ma prawo do kontaktów zarówno z mamą, jak i z tatą,
-
prawo do wypowiedzi – oznacza, że w ważnych sprawach dotyczących dziecka może ono wygłosić swoje zdanie, opinie, oświadczyć własną wolę,
-
prawo do swobody myśli, sumienia, religii – kiedy dziecko jest wystarczająco świadome, może samo decydować o swoim światopoglądzie, jedynie wcześniej rodzice mają prawo nim kierować,
-
prawo do tożsamości – dziecko musi mieć nazwisko, obywatelstwo, poznać swoje pochodzenie, gdy ma już 13 lat musi być zapytane o zgodę, gdyby miało zostać adoptowane, a także, gdyby miało mieć zmienione nazwisko.
Co mogą rodzice?
Rodzice posiadają uprawnienie do upominania a nawet karcenia swoich dzieci. Należy jednak pamiętać o zakazie bicia, poniżania, znęcania oraz upokarzania fizycznego i psychicznego.
Zakaz stosowania kar cielesnych jest zawarty w art. 961 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Ważny aspekt porusza o art. 207 Kodeksu karnego, który stanowi, że
“kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.
Jeżeli czyn określony wyżej połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Ponadto, jeżeli następstwem tego czynu jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Godnym uwagi jest fakt, że dziecko posiada nie tylko prawa ale również obowiązki. Dlatego powinno pomagać rodzicom w prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego. Wykonywać czynności stosowne do wieku i swoich możliwości oraz nie narażające jego zdrowia lub życia. Jednakże dziecko nie może być przy tym wykorzystywane. Oznacza to, że nie może pracować ponad swoje siły bądź długotrwale. Należy pamiętać o prawie dziecka do czasu wolnego oraz czasu na naukę.
Marlena Szpiech, prawnik Specline.pl
Przydatne linki:
https://www.gov.pl/web/rodzina/konwencja-o-prawach-dziecka
https://brpd.gov.pl/prawa-dziecka/
